Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Tân Trào nằm ở phía Đông Nam tỉnh Tuyên Quang, bao gồm 12 xã trong Khu ATK thuộc hai huyện Sơn Dương và Yên Sơn. Đây là một vùng đất rộng lớn, có địa giới tiếp giáp hai tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên. Tân Trào là vùng núi rừng đại ngàn liên hoàn, hiểm trở, nhiều hang động, có tài nguyên phong phú, cảnh quan tuyệt đẹp, nơi tụ cư của đồng bào các dân tộc thiểu số, nơi có nhiều di tích lịch sử nổi tiếng gắn liền với lịch sử dân tộc Việt Nam. Tân Trào với những địa danh nổi tiếng như: Đình Hồng Thái, lán Nà Nưa, đình Tân Trào, cây đa Tân Trào, Văn phòng Chủ tịch phủ - Thủ tướng phủ, cụm di tích Trung Yên, cụm di tích ATK Kim Quan, di tích Nha Công an Trung ương.... Khu căn cứ cách mạng Tân Trào là địa bàn chiến lược quan trọng, là nơi ở và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo cấp cao cùng nhiều cơ quan của Trung ương; là Thủ đô khu giải phóng trong cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân Tháng Tám năm 1945; là Thủ đô kháng chiến trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược (1947-1954).
Căn cứ địa Tân Trào (Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Tân Trào) do Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh xây dựng đã trở thành một địa danh lịch sử nổi tiếng; nơi đây là Thủ đô lâm thời của khu giải phóng Việt Bắc, nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử trọng đại gắn liền với vận mệnh dân tộc: Hội nghị toàn quốc của Đảng, quyết định khởi nghĩa giành chính quyền, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh đã cử ra Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc; Quốc dân Đại hội họp ở đình Tân Trào, thành lập Ủy ban Dân tộc giải phóng (tức Chính phủ lâm thời) do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch; nơi phát lệnh Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên phạm vi toàn quốc; nơi xuất phát của đoàn quân Giải phóng do đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy tiến về giải phóng Thái Nguyên, Thủ đô Hà Nội…
Trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ, Trung ương Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh trở lại Tân Trào ở và làm việc, chọn nơi đây xây dựng thành An toàn khu của Trung ương - Thủ đô kháng chiến, để lãnh đạo cuộc kháng chiến lâu dài, toàn dân, toàn diện của dân tộc Việt Nam đến thắng lợi huy hoàng.
Với trên 138 di tích và cụm di tích lịch sử văn hóa gắn với bản sắc văn hóa dân tộc đặc sắc cùng những thắng cảnh nguyên sơ, Tân Trào hứa hẹn là điểm đến hấp dẫn đối với du khách. Ngày 22/12/2017 Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Tân Trào đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Tân Trào đến năm 2030.
